Dzień podwójnie ważny dla Gdyni

28 marca 1945 r., ostatni żołnierze niemieccy zostali wyparci z portu w Gdyni w stronę Oksywia. Chociaż formalnie walki na terenie miasta trwały do 5 kwietnia, kiedy to Niemcy poddali się na Kępie Oksywskiej, zdobycie portu było aktem symbolicznym, stanowiącym wyzwolenie obszaru konstytutywnego dla miasta, które powstało dzięki morzu i żyło dla i z morza. Rozróżnienie "walk o Gdynię" i "walk o Kępę Oksywską" z punktu widzenia zachowania ciągłości narracji może wydawać się nieco nienaturalne, niemniej jednak w opracowaniach historycznych obserwuje się tę tendencję, również w odniesieniu do zmagań militarnych, które miały miejsce we wrześniu 1939 r.

Dzień 28 marca ma dla Gdyni i jej mieszkańców jeszcze jedno istotne znaczenie, które rzadko jest zauważane. Otóż w tym dniu, w roku 1892, urodził się człowiek wielce zasłużony dla miasta - Stanisław Dąbek. W tym roku, w tym samym dniu, obchodzimy 70. rocznicę wyzwolenia miasta spod niemieckiej okupacji, ale również rocznicę urodzin bohaterskiego obrońcy Gdyni.

O Stanisławie Dąbku

Jego postać jest znana przede wszystkim z okresu walk obronnych na polskim Wybrzeżu, które toczyły się od 1 do 19 września 1939 r.
Stanisław Dąbek, oprócz talentów dowódczych, posiadał również rozwinięte zdolności organizacyjne. Chociaż trudno jest rozdzielić te dwie sfery działalności oficera, warto zwrócić uwagę na aspekt organizatorski służby Dąbka. W czasie wojny polsko-ukraińskiej ujawniły się jego umiejętności organizacyjne, gdy sformował oddział, który walczył o Lubaczów. Jednak jeszcze większe wyzwanie stanowiło dla niego przygotowanie do obrony Wybrzeża w 1939 roku. Dąbek objął wtedy dowodzenie Lądową Obroną Wybrzeża, a jego wcześniejsza praca i zaangażowanie pozwoliły na skuteczne przeprowadzenie obrony Gdyni. To, co działo się podczas 19 wrześniowych dni, było sprawdzianem pracy Dąbka przed wybuchem wojny. Był to duży wysiłek, zarówno pod względem skali problemów, jak i krótkiego czasu na działanie. Gdy Dąbek przybył na Wybrzeże 23 lipca 1939 roku, przygotowania do działań obronnych były w powijakach, zwłaszcza w sferze fortyfikacji, stanu osobowego oddziałów i uzbrojenia.
Przede wszystkim warto przypomnieć, że Stanisław Dąbek miał również znaczne osiągnięcia w dziedzinie pisemnej, chociaż jest to mało znane (prawdopodobnie również dlatego, że jego dzieła były specjalistyczne). Jego pióro dało się poznać dzięki opracowaniu "Obrona Lubaczowa w 1918 roku", zatwierdzonemu przez Ministerstwo Spraw Wojskowych. Ponadto Dąbek posiadał bogaty dorobek naukowy w dziedzinie wojskowości, a jego podręcznik "Taktyka dowodzenia na wyższym szczeblu", napisany w 1929 roku, został zatwierdzony przez to samo Ministerstwo do użytku w szkoleniu wojskowym.
Stanisław Dąbek nie został zapomniany po swojej śmierci. W czasie wojny zadbanio o przeniesienie jego miejsca spoczynku z Kępy Oksywskiej na cmentarz witomiński, a następnie w roku 1946 na cmentarz w Redłowie. Do dzisiaj tam spoczywa, wraz z podkomendnymi, przewodząc im w marszu pamięci o heroicznym oddaniu w obronie wolności.